ABŞ administrasiyası Qəzzanı 10 il müddətinə öz nəzarətinə götürməyi planlaşdırır və ərazini turizm və texnologiya mərkəzinə çevirməyi hədəfləyir.
Ulusal.az xəbər verir ki, The Telegraph qəzetinin məlumatına görə, ABŞ prezidenti Donald Trampın administrasiyası Qəzza zolağında yaşayan fələstinlilərə bölgəni tərk etmələri üçün hər birinə 5 min dollar təklif etməyi planlaşdırır.
Layihəyə əsasən, Qəzza 10 il müddətinə ABŞ nəzarəti altında xüsusi “etimad idarəçiliyi” statusuna salınacaq. Məqsəd dağıdılmış bölgəni “orta şərqin Rivierası”na – müasir turizm mərkəzi və texnologiya şəhərinə çevirməkdir.
“Great Trust” planı
Hazırlanmış 38 səhifəlik sənəddə “Qəzza Yenidənqurma, İqtisadi Sürətlənmə və Transformasiya Fondu” – qısaca Great Trust nəzərdə tutulur. Sənədə görə:
Qəzzanın təxminən iki milyon əhalisi ya başqa ölkələrə, ya da bölgə daxilində məhdud və qorunan zonalara “könüllü köç” etdiriləcək;
Fələstinlilər torpaqlarından imtina etmələri müqabilində rəqəmsal “torpaq tokeni” alacaqlar;
Bu token gələcəkdə ya başqa ölkədə yaşayış xərclərinin ödənilməsinə, ya da Qəzzada tikiləcək “ağıllı şəhərlərdə” mənzil əldə etməyə sərf ediləcək.
Köçməyə razılıq verən hər bir şəxsə əlavə olaraq:
5 min dollar nağd pul,
4 illik kirayə xərcləri üçün subsidiya,
1 illik ərzaq təminatı veriləcək.
Mübahisəli məqamlar
Planın İsrail tərəfindən yaradılmış Qəzza Humanitar Fondu (GHF) tərəfindən hazırlandığı bildirilir. Həmin qurum bölgəyə yardım paylayarkən yüzlərlə fələstinlinin həlak olması ilə tənqid olunmuşdu.
Ətraf ölkələrin – xüsusilə ərəb dövlətlərinin – mövqeyi isə fərqlidir. Onlar Qəzzanın yenidən qurulmasının məhz fələstinlilərin öz nəzarətində qalmasını tələb edirlər və əhalinin çıxarılmasına qarşı çıxırlar.
İsrail əməliyyatları
Bu arada İsrail müdafiə naziri İsrail Katz elan edib ki, HƏMAS-ın sözçüsü Əbu Ubeydə son hücum zamanı öldürülüb. İsrail ordusunun rəisi Eyəl Zamir isə bildirib: “Bu, son deyil. HƏMAS rəhbərliyinin böyük hissəsi xaricdədir və biz onlara da çatacağıq.”
Son 24 saat ərzində İsrail hücumları nəticəsində 88 nəfərin həlak olduğu xəbər verilir.
Tramp və tərəfdaşlar
Ötən həftə Donald Tramp Britaniyanın sabiq baş naziri Toni Bleyri Ağ Evdə qəbul edib. Blair-in İnstitutu (TBI) apardığı sorğularda Qəzzalıların çoxunun bölgənin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə bənzər bir modeldə inkişaf etməsini istədiyini açıqlayıb.
Mətbuata sızan planlarda Qəzzada:
6-8 müasir “ağıllı şəhər”,
20 mərtəbəyə qədər yaşayış binaları,
parklar, golf sahələri, dənizkənarı kurortlar,
yeni magistrallar və tramvay xətləri,
həmçinin elektrik avtomobil zavodları və məlumat mərkəzləri nəzərdə tutulur.
Maraqlıdır ki, layihə ABŞ büdcəsindən maliyyələşdirilməyəcək, əvəzində ictimai və özəl sektor investisiyaları ilə həyata keçiriləcək. Magistrallardan biri Səudiyyə vəliəhdi Məhəmməd bin Salman, digəri isə BƏƏ prezidenti Məhəmməd bin Zayidin adı ilə adlandırılacaq.
Ərəb ölkələrinin alternativ planı
Səudiyyə Ərəbistanı və BƏƏ artıq 53 milyard dollarlıq “Misir planı”na dəstək verdiklərini açıqlayıblar. Bu plana görə, Qəzza 5 ilə bərpa olunaraq qüllələr, parklar, liman, biznes zonaları və beynəlxalq hava limanı ilə yeni bir şəhərə çevriləcək. Vacib məqam odur ki, bu layihədə əhalinin köçürülməsi nəzərdə tutulmur.
Təhlükəsizlik və idarəçilik
Planın ilk illərində Qəzzada təhlükəsizlik İsrailin nəzarətində qalacaq, daxili təhlükəsizliyi isə üçüncü ölkə və “Qərbli” hərbi şirkətlər təmin edəcək. Daha sonra yerli polis qurulacaq və 10 ildən sonra “radikallıqdan uzaqlaşdırılmış yeni fələstin idarəçiliyi”nə təhvil veriləcək.
