Qazaxıstan Prezidenti Kasım-Jomart Tokayev Beynəlxalq Nüvə Sınaqlarına Qarşı Fəaliyyət Günü münasibətilə çıxış edərək, Qazaxıstan xalqının üzləşdiyi faciəni xatırladıb və gələcək nəsillər naminə sülhün möhkəmləndirilməsinin vacibliyini vurğulayıb. Ulusal.az xəbər verir ki, bu barədə “Akorda” rəsmi məlumat yayıb.
“Bu gün Beynəlxalq Nüvə Sınaqlarına Qarşı Fəaliyyət Günüdür. Bu tarixi gün BMT Baş Assambleyasının qərarı ilə, Qazaxıstanın təşəbbüsü əsasında təsis olunub. Bizim xalq nüvə silahlarının sınaqlarının ağır nəticələrinin qurbanına çevrilib. Bu faciə bir daha təkrar olunmamalıdır. Gələcək nəsillər üçün biz sülhü gücləndirməli, beynəlxalq əməkdaşlığı inkişaf etdirməli, nüvəsizləşdirmə və sınaqlardan imtina istiqamətində səyləri artırmalıyıq. Sülh və təhlükəsizlik bəşəriyyəti birləşdirən ən ali dəyərlərdir,” — deyə Tokayev sosial şəbəkədə bildirib.
Qeyd edək ki, Sovet İttifaqı 1949–1989-cu illər ərzində Qazaxıstandakı Semipalatinsk nüvə poliqonunda ümumilikdə 456 nüvə sınağı həyata keçirib. Bu, dünya üzrə həyata keçirilən bütün nüvə sınaqlarının təxminən dörddə birini təşkil edir. Partlayışların ümumi gücü 1945-ci ildə Hirosimaya atılan atom bombasından 250 dəfə çox olub. Rəsmi məlumatlara görə, bu sınaqlar nəticəsində təxminən 1,5 milyon insan radiasiya təsirinə məruz qalıb.
Qazaxıstanda bu sınaqlardan zərər çəkmiş vətəndaşların sosial müdafiəsi məsələsi uzun illərdir gündəmdədir. 2023-cü ildə Konstitusiya Məhkəməsinin rəhbəri Elvira Azimova məsələ ilə bağlı hüquqi mexanizmlərin təkmilləşdirilməsini tövsiyə edib. Eyni il Məclis deputatı Nurlan Auesbayev sınaqlardan zərər çəkən şəxslərin problemlərinə yenidən diqqət çəkib. Baş nazir Olcas Bektenov isə həmin zonada 1949–1990-cı illərdə işləyənlər üçün müddətdən əvvəl pensiyaya çıxma imkanının müzakirə edilməsinin vacibliyini qeyd edib. Təklifə əsasən, kişilərin 55 yaşında, qadınların isə 50 yaşında pensiyaya çıxması nəzərdə tutulur.
