Qarabağ münaqişəsinin tarixi Azərbaycan xalqının ictimai şüurunda böyük rol oynamışdır. Azərbaycan torpaqlarının 30 ilə yaxın işğalda olması xalqın ağrı-acısı ilə müşayiət olunub. Dünya azərbaycanlıları bunu müxtəlif formalarda xarici ölkələrdə yayımladılar. Elə buna görə də Qarabağ məsələsi xaricdəki azərbaycanlılar üçün də əsas mövzuya çevrilib (Azərtac).
Əsərlərində Qarabağ münaqişəsini təhlil obyekti seçənlərdən biri də Sabit Əliyevdir. Rusiyada tanınmış stomatoloq və yazıçı Sabit Əliyev Qarabağ münaqişəsinə insan ağrıları prizmasından baxır. O, bu münaqişəni bir növ antropolojiləşdirir, onun romanları yöndəmsiz misantrop təbliğat deyil, müharibədən sağ çıxan bir insanın psixoloji təhlilini aparmaq cəhdidir.
Qarabağ Rusiya cəmiyyəti üçün ən çətin mövzudur
Çoxmillətli və çoxkonfessiyalı Rusiya cəmiyyətində millətlərarası münaqişələr çox vaxt bu cəmiyyətdə mövcud olan harmoniyanın pozulmasına səbəb olur. Müəllifin özü dəfələrlə sosial şəbəkələrdə həmyerlilərini bir-birinə qarşı dözümlü olmağa çağırıb. Sabit Əliyevin dediyi kimi, “Dünyanı gözəllik deyil, tolerantlıq xilas edəcək”.
Bununla bağlı, digər məsələlərlə yanaşı, çox vaxt mürəkkəb və ziddiyyətli əsərlərin (müəllifin əsərlərində təcavüz olmamasına baxmayaraq, hər hansı bir müharibə zamanı olduğu kimi, yalnız taleyin sərt amansızlığı var) ciddi redaksiya tənqidinə və senzuraya məruz qalırlar. Müəllif Qarabağ bölgələrinə həsr olunmuş “Mənim evim Şuşadır” və “Sevgi küləyi” kitablarının nəşri üçün Rusiyanın böyük nəşriyyatı ilə danışıqlar apararkən də bu problemlə üzləşib. Nəşriyyat münaqişədə, onların fikrincə, yerlərdə dəyişikliklər etməyi təklif edib. Amma Sabit Əliyevin sözlərinə görə, o, konkret mövqe tutub və müəllif mətnində kardinal dəyişikliklər olacağı təqdirdə dərc etməkdən imtina edib. Nəticədə müəllifin istedadı və əsərlərin unikallığı daha güclü olub. Biz bu əsərləri müəllifin orijinal mətnində və heç bir çevrilmə olmadan oxuya biləcəyik.
Uzunmüddətli missiya
Qarabağdan danışmaq Sabit Əliyevin çoxdankı missiyasıdır və onun qarşısına qoyduğu vəzifədir. Rusiya və beynəlxalq peşəkar ictimaiyyətdə tanınan Sabit Əliyev Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı intellektual kitabların yazılmasının zəruriliyindən dəfələrlə danışıb. Ədəbiyyat bizə niyə verilir? Sabit Əliyev bu müraciəti ilə təkcə Azərbaycan mətbuatına və yazıçı həmkarlarına müraciət etməyib. Yaradıcılıq fəaliyyəti illərində Qarabağdan yazıb. 2020-ci ilin sonunda işıq üzü görən “Mənim evim Şuşadır” isə ümumilikdə Qarabağın Azərbaycan torpaqlarının öz doğma sinəsinə qaytarılmasının müjdəçilərindən birinə çevrildi. Kitabın mesajı – “Müharibə bir daha təkrarlanmasın”.
İndi Sabit Əliyev Qarabağ həqiqətləri uğrunda şəxsi, yaradıcılıq mübarizəsində qalib gələ bilib.
Müəllif söhbətimizin sonunda Rusiyanın bu münaqişədə əhəmiyyətini vurğulayıb və o, bu məsələdə əsas lokomotiv olaraq qalır.
Rusiyada yaşayan Sabit Əliyev yazıçı, həkim, Rusiya Yazıçılar İttifaqının, eləcə də Rusiya Peşəkar Yazıçılar İttifaqının üzvüdür. Əsasən insan psixologiyasına və təcrübələrinə həsr olunmuş bir çox nəsr əsərlərinin müəllifidir. Yazarlıq fəaliyyəti illərində Sabit Əliyev 17 kitab yazıb. Onların bir çoxu rus nəsri antologiyasına daxil edilmişdir.
“Sevgi küləyi” kitabını aşağıdakı linkdən oxumaq mümkündür:
https://eksmo.ru/book/veter-lyubvi-ITD1292840/
