Qaqauzlar rəsmi Kişinyovu ölkənin cənubunda muxtariyyətin ləğvinə yönəlmiş hərəkətlərdə ittiham ediblər
Qaqauzlar rəsmi Kişinyovu ölkənin cənubunda muxtariyyətin ləğvinə yönəlmiş hərəkətlərdə ittiham ediblər.
Ulusal.az xəbər vetir ki, bunu “Qaqauz xalqı” İctimai Hərəkatının lideri İvan Burqudji “Nezavisimaya qazeta”ya deyib. Onun sözlərinə göeə, Moldova hakimiyyəti “Qaqauziya muxtariyyətinin səlahiyyət və hüquqlarını əyalət səviyyəsinə endirməyə çalışır”. O bildirib ki, Qaqauziys kəndlərində yerli şuralar səviyyəsində vəziyyətlə bağlı müzakirələrə başlanılıb və fevralda qurultayı olacaq, orada muxtariyyətin müstəqil Qaqauz Respublikası statusu ilə əvəzlənməsi məsələsi müzakirə olunacaq.
Qaqauz muxtariyyətinin başkanı (rəhbəri) Yevgeniya Qutsul bir gün əvvəl keçirdiyi brifinqdə istilik xərclərinin pensiyaları aşdığı bir vaxtda Moldova hakimiyyətini qaqauz xalqına yardımın göstərilməsinə mane olmaqda ittiham edib. Moldovada qadağan olunmuş “Şor” partiyasının lideri İlan Şor qazın bahalaşması ilə əlaqədar təqaüdçülərə və Qaqauziyanın aztəminatlı sakinlərinə 1000 ley (5 min rubl) təzminat vəd edib. Qaqauz muxtariyyətinin başkanı Moldova prezidenti Maya Sandunu qaz tariflərinin və zəruri ərzaq mallarının qiymət artımında günahlandırıb.
Qaqauziya Xalq Assambleyasının sədri Dmitri Konstantinovun sözlərinə görə, Moldova Respublikası “Qaqauziyanın xüsusi hüquqi statusu haqqında” qanunun müddəaları qəsdən sabotaj edir. Ölkə hakimiyyəti Qaqauziya hakimiyyətinə öz sakinlərinə dəstək olmağa imkan vermir.
Bu yaxınlarda Aİ-nin Moldovadakı nümayəndiliyi Kişinyov rəhbərliyinə muxtariyyətə səfər etməyi və qaqauzların problemləri ilə maraqlanmağı tövsiyə ediblər, amma buna əməl edilməyib.
Buna cavab olaraq Qaqauziyanın paytaxtı Komrat şəhərində mitinq keçirilib. Qaqauziya rəhbərliyindən Moldova hakimiyyətinin muxtariyyəti boğduğu bir vaxtda nə edəcəklərinə qərar verməyi tələb ediblər. qanuni səlahiyyətlər. İvan Burqudji deyib ki, “Moldova parlamentinin qanunları Qaqauziya ərazisində tətbiq olunmağa davam edə bilər, lakin Qaqauziya Xalq Assambleyasının qəbul etdiyi qanunlarla ziddiyyət yaranarsa, ikincisi üstünlük təşkil edəcək”.
Burqudji deyib Moldovanın ali rəhbərliyi bu günə kimi beynəlxalq təşkilatların, o cümlədən Venesiya Komissiyası və ATƏT-in Qaqauziyanın fəaliyyəti və onun həyata keçirilməsi ilə bağlı bir qətnaməsini və ya tövsiyəsini belə yerinə yetirmir.
Xalq Məclisinin ilk rəhbəri, Qaqauz Respublikasının yaradıcılarından biri Mixail Kendigelyan xatırladıb ki, bir vaxtlar qaqauziyalılar sülhü qorumaq üçün müstəqil respublika əvəzinə muxtariyyət yaradılmasına razılaşıblar. 2014-cü ildə Qaqauziyada referendum keçirildi və seçicilərin 96%-dən çoxu Qaqauziyanın “öz müqəddəratını təyinetmə” hüququna səs verdi. Kendigelyanın sözlərinə görə, qaqauzlar bütün səviyyəli deputatların qarşıdan gələn qurultayında bu barədə danışacaqlar.
Yada salaq ki, bu il Qaqauziya muxtariyyətin bu il 30 ili tamam olur. 19 avqust 1990-cı ildə Xalq Konqresi Qaqauzların Moldovadan müstəqillik bəyannaməsini qəbul etdi və 23 dekabr 1994-cü ildə Moldova Qaqauziyanın muxtariyyət hüququnu tanıdı. Qaqauzlar XV əsrdən bəri ilk dəfə olaraq Moldova Respublikasının tərkibində muxtariyyət formasında da olsa, dövlətçilik əldə etdilər. Qaqauzlar Moldovanın cənubunda əsrlər boyu Qara dəniz bölgəsində yaşayan kiçik xalqdır. Yaşayış yerlərini dəyişmədən əvvəlcə Valaxiyanı, sonra Moldova knyazlığını, sonra Osmanlı İmperiyasını, daha sonra uzun müddət Rusiya İmperiyasının bir hissəsi olublar. Rumıniyanın , sonra SSRİ-nin Odessa vilayətində, sonra Moldova Sovet Sosialist Respublikasının tərkibində yaşayıblar.Musavat.com
