Özbəkistan Respublikasının Prezidenti Şavkat Mirziyoyevin 2-4 iyul 2025-ci il tarixlərində Azərbaycana gözlənilən səfəri böyük önəmə malikdir və ölkələrimiz arasında diplomatik münasibətlərin qurulmasının 30-cu ildönümündə baş tutacaq.
Bu, təkcə yubiley tarixi deyil, həm də özbək-azərbaycan əlaqələrinin möhkəmliyini və yetkinliyini vurğulayan mühüm tarixi mərhələdir. Bu gün dövlətlərimiz arasındakı münasibətlər keyfiyyətcə yeni səviyyəyə yüksəlir — ənənəvi qonşuluqdan tamhüquqlu müttəfiqlik formatına keçid baş verir.
2024-cü ildə Yüksək Dövlətlərarası Şuranın yaradılması və Müttəfiqlik Münasibətləri haqqında Müqavilənin imzalanması bu yolda vacib addımlar olub. Bu qərarlar ölkələrimizin liderləri — Prezident Şavkat Mirziyoyev və Prezident İlham Əliyevin — sistemli və dayanıqlı strateji tərəfdaşlığa olan ümumi siyasi iradəsini əks etdirir.
Simvolikdir ki, bu səfər dövlətlərimizin MDB, Türk Dövlətləri Təşkilatı, İƏT kimi beynəlxalq təşkilatlarda fəal siyasi koordinasiyası fonunda baş tutur.
Özbəkistan və Azərbaycan regional təhlükəsizlik, dayanıqlı inkişaf və beynəlxalq əməkdaşlıq məsələlərinə bənzər yanaşmalar nümayiş etdirirlər. BRİKS kimi birliklərlə mümkün əməkdaşlıq müzakirə olunur ki, bu da qlobal səviyyədə əməkdaşlıq üçün yeni üfüqlər açır.
Əminik ki, qarşıdakı səfər təkcə ikitərəfli münasibətlərin dərinləşməsinə qarşılıqlı siyasi sadiqliyin təsdiqi deyil, həm də Özbəkistan və Azərbaycanın qardaş xalqlarının maraqlarına xidmət edən yeni birgə təşəbbüslərin reallaşdırılması üçün güclü bir təkan olacaq.
İkitərəfli əməkdaşlığın əsas istiqamətlərindən biri nəqliyyat və logistika sahəsidir.
Azərbaycan Özbəkistan üçün Transxəzər nəqliyyat dəhlizi vasitəsilə beynəlxalq dəniz yollarına çıxış baxımından əsas tərəfdaş rolunu oynayır. Bu marşrut ölkəmizin xarici iqtisadi əlaqələrinin genişlənməsi üçün strateji kanal kimi çıxış edir.
Təkcə 2022-ci il ərzində Bakı limanından keçən özbək yüklərinin həcmi demək olar ki, iki dəfə artmışdır. Bu artım marşrutun səmərəliliyi və tələbatının yüksək olmasını, eləcə də ölkələrimiz arasında möhkəm etimadı göstərir.
Hazırda Bakı limanı və üçüncü ölkələrdə anbar infrastrukturunun yaradılması, dəmir yolu marşrutlarının modernləşdirilməsi və birgə logistik habların qurulması üzrə fəal işlər aparılır. Bu layihələr sabit və səmərəli logistik zəncirin formalaşdırılmasına, qarşılıqlı iqtisadi fayda əldə olunmasına və regional inteqrasiyanın dərinləşməsinə xidmət edir.
Əminik ki, Özbəkistan və Azərbaycan arasında nəqliyyat sahəsindəki birgə səylər iqtisadi artımın güclü hərəkətverici qüvvəsinə çevriləcək və regiondakı əlaqələrin möhkəmlənməsinə ciddi töhfə verəcək.
Əminik ki, Özbəkistan və Azərbaycanın nəqliyyat sahəsindəki birgə səyləri gələcəkdə iqtisadi artımın güclü hərəkətverici qüvvəsinə çevriləcək və regionda əlaqələrin daha da möhkəmlənməsinə səbəb olacaq.
İkitərəfli gündəlikdə xüsusi yer tutan sahələrdən biri də energetikadır — bu sahə iqtisadiyyatlarımızın dayanıqlı inkişafı üçün əsas istiqamətlərdən biridir.
Özbəkistan, Azərbaycan və Qazaxıstan ilə birlikdə Avropaya yönəlik “yaşıl energetika dəhlizi”nin yaradılması barədə protokol imzalayıb. Bu genişmiqyaslı layihə təmiz enerjinin ixracı üçün yeni üfüqlər açacaq və regionun enerji təhlükəsizliyini möhkəmləndirəcək.
Enerji sahəsində aparıcı şirkətlər — SOCAR və “Uzbekneftgaz” — artıq bu gündə birgə karbohidrogen hasilatı və emalı layihələri həyata keçirirlər. Bu, texnologiya və investisiya mübadiləsini stimullaşdırmaqla yanaşı, uzunmüddətli tərəfdaşlıq üçün möhkəm əsas yaradır.
Özbəkistan üçün Azərbaycan ilə enerji əməkdaşlığı — tədarüklərin şaxələndirilməsi, daxili bazarın dayanıqlığı və yeni ixrac bazarlarına çıxış baxımından olduqca vacib addımdır.
Energetika qardaş ölkələrimiz arasında daha bir strateji körpüyə çevrilməkdədir.
Mədəni və humanitar əməkdaşlıq isə ikitərəfli münasibətlərimizin ruhunu təşkil edir və bu gün bu sahədə də yeni mərhələyə qədəm qoyulur.
2023-cü ildə Özbəkistan Qarabağda, Füzuli şəhərində müasir məktəb inşa etdi. Bu, təkcə təhsilə töhfə deyil, həm də həmrəylik və qardaşlıq jestidir.
Həmçinin vətəndaşların şəxsiyyət vəsiqələri (ID-kart) ilə qarşılıqlı səfərləri ideyasını da dəstəkləyirik. Bu təşəbbüs xalqlarımız arasında ünsiyyəti daha da yaxın və əlçatan edəcək.
Mədəni mübadilə fəal şəkildə inkişaf edir — mədəniyyət günləri, sərgilər, festivallar, kitab təqdimatları keçirilir. Bizi birləşdirən ortaq dəyərlərə — ənənələrə, tarixə və ədəbiyyata xüsusi önəm verilir. Nəvai və Nizami kimi böyük şairlərin irsi, plovun dostluq simvolu kimi təqdimatı — bunlar yalnız mətbəxləri deyil, qəlbləri də birləşdirir.
Bütün bu təşəbbüslər mədəni əlaqələri gücləndirməklə yanaşı, xalqlarımız arasında səmimi və əsl qarşılıqlı anlaşmanı da möhkəmləndirir.
Mobil Məmmədov
Özbəkistan Respublikası
Azərbaycan Milli Mədəniyyət Mərkəzinin
İdarə Heyətinin sədri
