Aprelin 26-da Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Almaniyaya səfəri zamanı Berlin şəhərində təşkil edilmiş “15-ci Petersberq İqlim Dialoqu”nun Yüksək Səviyyəli Seqmentində iştirak edib. Tədbirdə bir sıra ölkələrin rəhbərləri iştirak edib və toplantı çərçivəsində yaşıl enerji, qlobal iqlim dəyişikləri ilə bağlı mühüm məsələlər müzakirə edilib.
Prezident İlham Əliyev toplantı zamanı həm də “Euronews” telekanalına müsahibə verib. Müsahibə zamanı cənab Prezident noyabr ayında Bakıda keçiriləcək COP29 tədbirinin təşkili ilə bağlı məsələlərə toxunub. Qeyd edilib ki, ölkəmiz bu toplantıda bütün tərəflərin özlərini rahat hiss etdiyi bir mühit yaratmaq istəyir. Azərbaycanın Qoşulmama Hərəkatında körpü rolunu oynamaqda böyük təcrübəsi vardır. Ölkəmiz dörd il ərzində BMT-dan sonra üzv sayına görə ikinci olan bu təşkilata sədrlik edib və bu müddət ərzində böyük tərəqqiyə nail olub. Bu gün Azərbaycan Avropa İttifaqına üzv olan ölkələrlə də fəal işləyir və əlaqələri genişləndirir. Artıq İttifaqa üzv ölkələrin doqquzu ilə strateji tərəfdaşlıq haqqında Bəyannaməni imzalanaraq qəbul edilib.
Qlobal Cənub və Qərb və iqlim dəyişikliyi məsələlərinin öhdəsindən gəlmək üçün bu prosesdə birlikdə və yaxından iştirak edilməli, həmrəylik, ortaq məsuliyyət gücləndirilməli və iqlim dəyişikliyi məsələləri ilə bağlı müəyyən inamsızlıq azaldılmalıdır. Bu istiqamətdə fərqli ideyalar və fikirlər mövcuddur, onların müzakirəsi vacibdir. Prezident İlham Əliyev bildirib ki, “hər bir ölkə maliyyə imkanlarından və gündəmindən asılı olaraq üzərinə düşən vəzifəni yerinə yetirməlidir”.
Müsahibədə qeyd edilib ki, ötən il BƏƏ-də keçirilən COP28-də qazıntı yanacağı ideyası üstünlük təşkil edirdi. Bununla bağlı cənab Prezident bildirib ki, “Biz məhz buna nail olmağa çalışırıq. Konfransda verdiyim mesajlardan biri də o idi ki, bizi malik olduqlarımıza görə mühakimə etməyin. Bizi onlardan necə istifadə etdiyimizə, gündəmimizə görə mühakimə edin. Avropadakı, Qoşulmama Hərəkatındakı iştirakımızla bağlı dediklərimdən əlavə, həmçinin bir məsələni da anlamaq vacibdir ki, biz həm də OPEC+ üzv ölkəsiyik. Biz COP-dan əvvəl daha çox maliyyələşməni təmin etmək üçün Azərbaycan və neft hasil edən digər ölkələrin hansı əlavə töhfələri ola bilər kimi həmrəylik paketini yaratmaq üçün bir çox neft hasil edən ölkələrlə işləyirik. Hesab edirəm ki, neft hasil edən ölkələr, xüsusilə neftin qiyməti yüksək olanda problemin öhdəsindən gəlmək üçün daha çox ödəniş etməli və daha çox töhfə verməlidir. Hesab edirəm ki, həmrəylik maliyyələşmənin ayrılmaz hissəsidir və biz necə uğur qazanacağıq”.
Prezident İlham Əliyev müsahibəsində qeyd edib ki: “Əgər yaşıl dünyaya doğru əlavə və davamlı olan konkret addımlar ata bilsək, bu, ən vacib miras olacaq. Eyni zamanda, bildiyiniz kimi COP üçün yenilik olan bir təşəbbüs bizim tərəfimizdən irəli sürülmüşdür. Üçlük, üç ölkə mexanizminin yaradılması. Burada məqsəd bu üçtərəfli əməkdaşlıq formatını yaratmaq üçün BƏƏ-nin, Azərbaycanın və sonra Braziliyanın təcrübəsindən istifadə etməkdir”.
Vurğulanıb ki, hər üç ölkə müxtəlif regional, iqtisadi, siyasi və sair məsələlərdə iştirak edir. Bu gün bir sıra hallarda nefti olmayan ölkələr nefti olan ölkələri ittiham edirlər və bu yolverilməzdir. Hamı qarşılıqlı səylər və həmrəylik göstərməli, bir-birini günahlandırmağı dayandırmalıdır. Eyni zamanda, kiçik və inkişaf etməkdə olan ölkələr inkişaf etmiş böyük ölkələrə “siz iqlim fəlakətinə görə məsuliyyət daşıyırsınız” deməklə onlara qarşı tələblər irəli sürməməlidirlər.
Bəli, bu gün Azərbaycanda görülən işlərin yüksək olması, insanların həyat tərzinin keçmişlə müqayisədə yüksəlməsi neft və qaz layihələrinin həyata keçirilməsilə bağlıdır. Eləcə də Azərbaycan bərpaolunan enerji, ətraf mühitin qorunması, ümumiyyətlə, ekologiyanın sağlamlaşdırılması yolunda mühüm layihələr həyata keçirir. Bu, layihələr yalnız sənədlər üzərində deyil, real olaraq da bu sahədə önəmli tədbirlər görülür.
Günel Aslanlı AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix Institutunun aparıcı elmi işçisi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru
