Qəzza zolağında İsrail və Fələstin HƏMAS arasında davam edən hərbi toqquşmalar fonunda Rusiya-Ukrayna müharibəsinə diqqətin azaldığı barədə ümumi fikir var. O cümlədən Ukraynanın rəsmi dairələrindən cəbhədəki ağır vəziyyətlə bağlı anonslar verilir. Dünya Siyasəti İnstitutunun icraçı direktoru, Ukrayna Müdafiə Nazirliyinin İctimai Şurasının keçmiş üzvü Yevgeni Maqda maraqlı açıqlama verib.
– Ukraynanın münaqişə zonasında vəziyyət mürəkkəbdir, gərgin döyüşlər davam edir. NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq belə bir bəyanatla çıxış edib. Ukrayna prezidenti və Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı da analoji fikir bildiriblər. Vəziyyət doğrudanmı bu qədər ciddidir?
– Rusiya-Ukrayna müharibəsi cəbhəsində vəziyyət ciddidir, bu, şişirtmə deyil. Şiddətli döyüşlər o qədər güclənib ki, bütün dünyada artilleriya mərmiləri qıtlığı var. Ruslar işğal altındakı Ukrayna torpaqlarında güclü müdafiə yaradıblar ki, onu keçmək son dərəcə çətindir. Müharibə və Rusiya-Ukrayna müharibəsi İkinci Dünya Müharibəsindən bəri ən böyük müharibədir, ciddi şəkildə uzanır və bunu başa düşmək lazımdır. Ukraynanın hələ də köməyə ehtiyacı var, lakin Qərbin bu sahədəki fəallığından asılı olmayaraq mübarizəni davam etdirəcək. Burada problem Ukrayna ordusunun uğurunun qiymətidir, yəni Ukrayna müdafiəçilərinin nə qurban verəcəyidir.
– Zelenski ilə Zalujnı arasında fikir ayrılığı barədə çox danışılır, lakin hər ikisi cəbhənin çətin vəziyyətdə olduğunu etiraf edir. Bu nə deməkdir, hərbi dalana dirəndiyini (sözləri Zelenskinin ətrafı bəyənmədi) elan edən Zalujnı hətta ən qaynar döyüşlərin getdiyi 7 istiqaməti qeyd edən ölkə rəhbərini inandıra bildimi?
– Zelenski ilə Zalujnının ziddiyyətlərinin mövzusu Moskvanın Qərb mediası vasitəsilə fəal şəkildə təbliğ etdiyi rus təbliğat uydurmalarıdır. Kremlin bu məsələdə kifayət qədər təcrübəsi var, bunu inkar etmək olmaz. Zalujni “The Economist” jurnalında dərc olunan məqalədə sadəcə olaraq hər şeyi öz adları ilə adlandırıb, məsuliyyəti müttəfiqlərin heç birinin üzərinə qoymayıb. Ukrayna ordusunun baş komandanı vəziyyətdən real çıxış yolu təklif edərək acı və aşkar həqiqəti söylədi.
– Prezident olmaq niyyətində olan Zelenskinin ofisinin keçmiş müşaviri Aleksey Arestoviç bu yaxınlarda keçmiş rəhbərliyini, səlahiyyət müddəti başa çatan prezidenti sərt tənqid edib. O, həmçinin Zelenskinin Qərbin namizədliyinə üstünlük verdiyi iddia edilən Zalujnıya əsas rəqib kimi baxmasına da işarə edir. Belə bir ssenarini istisna edirsiniz?
– Əminəm ki, prezident seçkiləri hərbi əməliyyatlar başa çatmamış keçirilsə, Valeri Zalujnı seçki bülletenində olmayacaq. O, indi ən mühüm savaşını aparır və bu vəziyyətdə siyasətə girmək mümkün deyil. Aretoviçə gəlincə, dəfələrlə döyüş təcrübəsindən danışan Ukrayna ordusunun zabitinin şiddətli döyüşlər zamanı xaricə getməsi və oradan siyasi bəyanatlar verməsi nədənsə qəribədir. Bunun onun nüfuzunu artıracağını düşünmürəm.
– ABŞ Konqresinin anonim əməkdaşlarından biri bəyan edib ki, Ukrayna yalnız Amerika tərəfinin genişmiqyaslı müdaxiləsi və dəstəyi ilə qalib gələ biləcək. Eyni zamanda o, Vaşinqtonun belə bir addım atmağa razı olmayacağını vurğulayıb. Daha realist olsaq, proqnozunuz nədir?
– ABŞ, fikrimcə, Rusiyanın sarsıdıcı məğlubiyyətində maraqlı deyil, çünki o, Çinin öz mövqelərini gücləndirmək üçün yararlanacağı vəziyyət yarada bilər. Buna görə də Amerikanın hərbi yardımı orta səviyyədədir və kifayət qədər məhduddur. Amma eyni zamanda, Ukrayna uzaqmənzilli raketlər, tanklar və zenit sistemləri alır.
– Ərdoğan BMT Baş Assambleyasında Yaxın Şərqdə atəşkəslə bağlı qətnamənin səsverməsi zamanı bitərəf qalan 45 ölkənin (o cümlədən Ukrayna) başçıları ilə telefon danışığı aparmaq niyyətindədir. O, bir vaxtlar Rusiya-Ukrayna münaqişəsində Kiyevin tərəfini tutan, lakin Qəzza böhranının həllində neytrallığa sadiq olan ölkələrin tərəfdaşları ilə də danışmaq niyyətindədir. Ankaranın fəaliyyətini necə şərtləndirərdiniz?
– Son vaxtlar Rəcəb Ərdoğanın fəaliyyətini izləyirəm. Güman edirəm ki, o, Yaxın Şərqdə baş verən hadisələrdən ugurla istifadə edərək regionun sahibinə çevriləcək. Bu başa düşüləndir. Çünki Türkiyə həm də güclü ordusu və donanması ilə NATO üzvüdür.
Tərcümə Ulusal.az məxsusdur
