Avropalı liderlər “dünyanın sonu” barədə xəbərdarlıq edir, lakin bu bəyanatlar ABŞ-ın biganəliyi ilə ziddiyyət təşkil edir. Rusiyanın pilotsuz uçuş aparatları, kiber hücumlar və sabotajlar NATO-nun real təhdidlərə hazırlığını sınağa çəkir, deyə CNN xəbər verir.
Almaniya kansleri Fridrix Mertz, Avropanın yeni reallığını belə təsvir edib: “Biz müharibə vəziyyətində deyilik, amma artıq sülh də yoxdur.” Son onilliklərdə sabitlik içində olan qitə indi qeyri-sabitliklə üzləşib: Rusiyanın pilotsuz uçuş aparatları havada, “kölgə donanması” isə dənizdə fəaliyyət göstərir, kiber hücumlar və sabotajlar isə infrastrukturun fəaliyyətini dayandırır.
Keçmiş NATO baş katibi Corc Robertson, Avropanın yeni müharibə formalarına hazır olmadığını bildirib. “Biz “gri zona” hücumları barədə narahat olmalıyıq. İşıqlar söndükdə, artıq çox gec olacaq”, – deyə o vurğulayıb. “Gri zona” anlayışı, müharibə ilə sülh arasındakı vəziyyəti təsvir edir – burada işğalçı gizli fəaliyyət göstərir, rəsmi münaqişə elan etmədən sabitliyi ardıcıl şəkildə pozur.
Rusiyanın pilotsuz uçuş aparatları və NATO-nun reaksiyası
Son bir neçə həftə ərzində Polşa, Danimarka, Norveç, Almaniya və Estoniya üzərindən bir neçə dəfə hava sərhədi pozulub. Kopenhagen Beynəlxalq Hava Limanı iki dəfə pilotsuz uçuş aparatları səbəbindən bağlanıb, NATO isə Rusiyanın təyyarələrini saxlatmaq üçün döyüş təyyarələri qaldırıb. Analitik Kirsten Fontenroza deyir: “Bu, qazan içində qızdırılan qurbağa kimidir. Rusiya tədricən təzyiqi artırır, nə qədər irəliləyə biləcəyini yoxlayır.”
Vaşinqtondakı Strateji Araşdırmalar Mərkəzi bildirir ki, Rusiya, köhnə tanker gəmilərindən istifadə edərək gizli əməliyyatlar aparır, o cümlədən sualtı kabelləri zədələyir və enerji obyektlərini hədəf alır. Kremlin isə NATO-nun narahatlıqlarını “paranoya” kimi qəbul etdiyi bildirilir.
ABŞ-da daxili böhranlarla məşğul olan prezident Donald Tramp, Polşa üzərindəki rus dronlarının təcavüzünü sadəcə xarici müşahidəçi kimi qiymətləndirib. Avropa liderləri isə, əsl eskalasiya vəziyyətində Vaşinqtondan dəstək alıb-almayacaqlarını başa düşməyə çalışırlar.
Ekspertlər, Moskvanın yalnız sabitliyi pozmaqla kifayətlənmədiyini, həm də Fransa, Almaniya və digər ölkələrdə seçicilər arasında panika yaratmağa çalışdığını bildirirlər. Rusiyalı rəsmi Dmitri Medvedev açıq şəkildə deyib: “Əsas odur ki, avropalılar müharibənin təhlükəsini öz dərilərində hiss etsinlər.”
NATO şərqdəki müdafiəsini gücləndirir, Polşa isə 4-cü Maddəni aktivləşdirir, Avropa ölkələri isə hərbi xərclərini ÜDM-in 3,5%-ə qədər artırmaq vəd edirlər. Ukraynalı mütəxəssislər artıq müttəfiqlərə rus dronlarına qarşı mübarizə taktikasını öyrədirlər. Lakin ekspertlər xəbərdarlıq edirlər ki, Avropa hələ də hibrid müharibəyə hazır deyil.
Keçmiş NATO baş katibi Corc Robertson qeyd edib ki, “müdafiə yalnız ordu məsələsi deyil. Hər kəs fövqəladə vəziyyətlərə hazırlıqlı olmalıdır.”
NATO-nun hava sərhədindəki patrul missiyaları artıq adi rutin halına gəlmişdi, amma indi bu uçuşlar hər zaman eskalasiya riski ilə müşayiət olunur. F-35, F-16, Gripen və Eurofighter Typhoon təyyarələrinin pilotları, Rusiyanın NATO ölkələrinin hava məkanına etdiyi təxribatlara qarşı hər an döyüşə hazır vəziyyətdədirlər.
Qərb mətbuatı bildirir ki, son həftələrdə Avropada qeyri-müəyyənlik dalğası yaranıb: bir tərəfdən pilotsuz uçuş aparatları, digər tərəfdən meteoroloji balonlar və ya Baltik dənizindəki şübhəli gəmilər ölkələr üzərində təhlükə yaradır. Məsələn, Pushpa və Boracay adlarını daşıyan tanker gəmiləri, Danimarka hərbi bazaları üzərində dron uçuşlarının qeydə alındığı ərazilərdə görülüb.
