Aralıq dənizinin sakit sularında yerləşən, lakin çoxlarının hələ tam kəşf etmədiyi bir diyar var — Şimali Kipr Türk Cümhuriyyəti (ŞKTC). Bu torpaq həm tarix, həm təbiət, həm də mədəniyyətin nadir şəkildə birləşdiyi məkan kimi turistlərin yaddaşında silinməz iz buraxır.
Şimali Kipr təbiətin və mədəniyyətin bir arada yaşadığı, dəniz və günəşlə dolu bir regiondur. Uzun sahil zolaqları, kristal təmiz su, qızılı qum və ilboyu davam edən günəşli hava buranı dəniz turizmi üçün ideal məkan halına gətirib.
Amma ŞKTC-nin cazibəsi təkcə çimərliklərlə məhdudlaşmır. Qədim şəhərləri, orta əsr qalaları, monastırları və qədim Roma dövrünə qədər uzanan memarlıq irsi ilə bu ada həm tarix, həm də mədəniyyət sevərlərin diqqətini çəkir.
Turizm mütəxəssislərinin sözlərinə görə, bu bölgə hələ də “kütləvi turizmin” təsirindən uzaq qalaraq öz autentikliyini qoruyub saxlayır. Bu da onu fərqli təcrübə axtaran səyahətçilər üçün unikal bir istiqamətə çevirir.
Səfərimizin ilk dayanacağı Girne (Kyrenia) olur. Qədim liman boyunca uzanan daş küçələrdə gəzişərkən duzlu dəniz havası ilə qarışan qəhvə qoxusu insanı keçmişə aparır.
Girne qalası şəhərin simvoludur. Qalanın içində yerləşən qədim gəmi batığı muzeyi, Aralıq dənizinin minillik dənizçilik tarixindən danışır. Gün batımında limanda gəmilərin yanından keçərək bir fincan türk qəhvəsi içmək isə bura gələn hər turistin “ritualına” çevrilib.
Girnenin cəmi bir neçə kilometrliyində yerləşən Bellapais Manastırı adanın mənəvi simvolu sayılır. 13-cü əsrə aid bu gotik abidə dağların ətəyində, dənizə baxan yüksək bir nöqtədə yerləşir.
Buradan Aralıq dənizinin maviliyinə baxdıqca, sanki zaman dayanır. Hər il burada klassik musiqi festivalları keçirilir, qədim daş divarlar içində skripkanın səsi əks-səda verir. Fotoqraflar və sakitlik axtaran turistlər üçün Bellapais bənzərsiz bir sığınacaqdır.
Şimali Kiprin “təbii incisi” adlandırılan Karpaz yarımadası hələ də bakirə təbiətini qoruyur. Uzanan qızılı sahillər, azad gəzən vəhşi eşşəklər, parlaq dəniz suyu və sakitlik…
Buradakı “Golden Beach” Aralıq dənizinin ən uzun və ən təmiz çimərliklərindən biridir. Karpaz həm ekoturizm, həm də təbiət sevərlər üçün ideal marşrutdur. Gün doğumunu izləmək üçün buraya gələnlər deyirlər ki, “bu mənzərəni bir dəfə görən, ömrü boyu unuda bilmir.”
Adanın şərq sahilində yerləşən Salamis antik şəhəri qədim dövrlərə səyahət etmək istəyənlər üçün unikal yerdir. Böyük amfiteatr, sütunlu küçələr, qədim hamamlar və mozaikalar buranın zəngin tarixindən xəbər verir.
Hər daş, hər sütun bir dövrün şahidi kimidir. Burada gəzərkən insan özünü qədim bir Roma şəhərinin sakinlərindən biri kimi hiss edir.
Şimali Kiprin ən yüksək nöqtələrindən birində, dağların başında ucalan St. Hilarion Qalası həm mənzərəsi, həm də tarixilə heyran edir. Əfsanəyə görə, bu qala “Gözəl Yatmış” nağılına ilham verib.
Qalaya qalxanlar üçün səfər bir az çətin olsa da, zirvəyə çatdıqda qarşıda açılan Girne və Aralıq dənizi panoraması bütün yorğunluğu unutturur.
Şimali Kipr turizminin əsas üstünlüyü onun müxtəlifliyindədir: həm dəniz, həm mədəni, həm də təbiət turizmi eyni anda mümkündür. Üstəlik, buradakı sakitlik və orijinallıq Avropa turistləri üçün getdikcə daha cəlbedici olur.
Lakin problemlər də mövcuddur. İnfrastruktur bəzi bölgələrdə hələ tam inkişaf etməyib, beynəlxalq tanınma məhdudiyyətləri isə turizmin daha geniş miqyasda inkişafına mane olur. Bununla belə, regionun təbii və tarixi zənginliyi bu çatışmazlıqları kölgədə qoyur.
Şimali Kipr Türk Cümhuriyyəti, Aralıq dənizinin “gizli incisi” kimi tanınmağa layiqdir. Bu torpaq həm dinc tətil, həm də macəra dolu səyahətlər üçün bənzərsiz imkanlar yaradır.
Əgər bir gün Aralıq dənizinin sakit sahillərində, tarixlə təbiətin qovuşduğu yerdə nəfəs almaq istəsəniz, “Girne–Bellapais–Karpaz–Salamis–St. Hilarion” marşrutu sizi unudulmaz bir səyahətə aparacaq.
Burada zaman sanki yavaş axır, dənizin səsi isə hər addımda sizə bir şey pıçıldayır: “Xoş gəldiniz, Aralıq dənizinin sirrinə!”
Qoşqar Salmanlı
