Türkiyənin Mədəniyyət və Turizm naziri Mehmet Ersoy ABŞ və İngiltərədən Antalyaya qaytarılan 42 tarixi əsəri təqdim edərək, mədəni sərvətlərin qaçaqmalçılığının qarşısını almaq və məhv edilən əsərlərin geri qaytarılması üçün işlərə davam etdiklərini bildirib.
Ulusal.az xəbər verir ki, Türkiyə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin apardığı işlər nəticəsində ABŞ və İngiltərədən məhkəmə qərarı ilə Türkiyəyə qaytarılan 42 Anadolu mənşəli tarixi əsər Antalya Arxeologiya Muzeyində jurnalistlərə təqdim edilib.
Muzeydə yaradılan ərazidə nümayiş etdirilən əsərlər arasında Roma imperatoru Karakallanın qədim və Burdur Bubon şəhərindən gələn köhnə və gənc variantlarını əks etdirən başlıqlar, tunc qadın büstü və kişi maskası var.
Burada həmçinin 6 min il əvvələ aid Kilia bütlərinin başları və İngiltərədən gətirilən Boubon Qədim Şəhərindən gələn eramızın 2-ci əsrinə aid monumental imperator heykəli də var.
Tunc dövründə əridilib başqa əşyaların hazırlanmasında istifadə edilən və metal olduğu üçün günümüzə qədər gəlib çatan tunc əsərlərinin çox qiymətli olduğu bildirilir.
Əsərlərin təqdimat mərasimindəki çıxışında nazir Ərsoy təmizlik işlərindən sonra ziyarətçilərin ABŞ və İngiltərədən geri qayıtmasını təmin edərək 42 əsəri gətirdiklərini söylədi.
“Biz mədəni sərvətlərin qaçaqmalçılığının qarşısının alınması və qeyri-qanuni yolla bazar ölkələrinə aparılan əsərlərin geri qaytarılması istiqamətində işimizi davam etdiririk”.
Mehmet Ersoy bildirib:
“ABŞ-dan ölkəmizə və aid olduğu torpaqlara gətirdiyimiz 41 əsər arasında 22 ədəd Kilia tipli büt başı var. Bu bütlər Xalkolit dövrünə aiddir və təxminən 7 min il yaşı var. Onlar da çox əhəmiyyətli məlumatlar verir. Qərbi Anadoluda Kalkolit dövrü mədəniyyətini anlamaq üçün göstərdiyimiz səylər.” Xatırlatmaq istərdim ki, zədələnməmiş Kilia tipli bütlər çox nadirdir və biz bu əsərlərdən ikisini 2021 və 2023-cü illərdə tam olaraq geri qaytardıq. Kilia bütləri adların heykəlləridir. 20-ci əsrin sənət dahilərindən sayılan Constantine Brancusi, Amedeo Modigliani və Henry Moore kimi sənətkarlar öz əsərlərinə və rəsmlərinə ilham verərək 7 min il əvvəldən günümüzün müasir incəsənətinə təsir göstəriblər. Bu, bizim üçün çox xüsusi nümunədir. mədəni irsimizin dünya incəsənət həyatında əksini dərk etmək”.
Nazir Ersoy geri qaytardıqları əsərlər arasında eramızdan əvvəl 7-6-cı əsrlərə aid vəhşi keçi üslubunda hazırlanmış terakota vaza, Kybele başı və eramızdan əvvəl 6-cı əsrə aid bir qadın büstü, qara fiqurlu bir vaza olduğunu bildirdi. eramızdan əvvəl 6-cı əsrin sonlarına, Minerva isə eramızın 2-ci əsrinə aiddir.O, büstün, gümüşü Kibele heykəlciyinin və Frigiya papaqlarına bənzər tunc dəbilqələrin olduğunu bildirdi.
Türkiyədə 60 il əvvəl Boubon Antik Şəhərinin talan edilməsi nəticəsində bir çox monumental tunc və mərmər əsərinin oğurlandığını bildirən Ersoy sözlərini belə davam etdirdi:
“Qeyri-qanuni yolla əldə edilən bu əsərlərin əsasən ABŞ-a qeyri-qanuni bir təşkilat vasitəsilə gəldiyi və oradakı müxtəlif muzey və kolleksiyalara satıldığı anlaşılır. Bu qaçaqmalçılıq hadisələri ilə bağlı uzun sürən istintaq çərçivəsində Nyu-York ştatının Bubon Qədim şəhərində açıldı. York Metropoliten Muzeyi “Mən xüsusilə şadam ki, Gözəl Sənətlər Muzeyində sərgilənən Yetkin Karakalla Başı, Fordham Muzeyində nümayiş etdirilən gənc Karakalla başı, Worcester Muzeyində sərgilənən qadın başı, Boston Muzeyində sərgilənən saqqallı kişi maskası İncəsənət və digər Bubon heykəllərinin parçaları ölkəmizə qaytarıldı”.
Nazir Ersoy İngiltərədən qayıtdıqları Boubon Antik Şəhərinə aid tapdıqları bir imperator heykəlinin olduğuna diqqət çəkərək, əsərin geri qaytarılması prosesinin ölkələrlə əməkdaşlığın güclü təsirini anlamaq baxımından əhəmiyyətli olduğunu vurğuladı. beynəlxalq ictimai rəylə bağlı imzaladıqları müqavilələr.
Nazir Ərsoy, 2011-ci ildə Amerikadakı Christie’s Hərrac Evində satışa çıxarılan heykəli bir kolleksiyaçının aldığını, lakin son illərdə Manhetten Rayon Prokurorluğu ilə aparılan işlərin beynəlxalq mətbuatda əks olunması ilə bu, şəxs İngiltərədəki kolleksiyasında sözügedən əsərin qeyri-qanuni mənşəyindən xəbərdar oldu.
Qaçaqmalçılıqla Mübarizə İdarəsi, Manhetten Rayon Prokurorluğu və Daxili Təhlükəsizlik Araşdırmaları arasındakı əlaqənin əhəmiyyətinə diqqət çəkən Ersoy dedi:
“Bu gün biz bu qurumlar arasında etimada əsaslanan peşəkar əməkdaşlığın nəticələrini birlikdə qeyd edirik. Son beş ildə mədəni sərvətlərin qaçaqmalçılığının qarşısının alınması sahəsində Manhetten Rayon Prokurorluğu ilə daimi əlaqə saxlayırıq. Bu komandadan ibarətdir. İşini ən əxlaqi şəkildə görən, etik prinsiplərə sadiq qalan son dərəcə çalışqan insanlar həm mənsub olduqları ölkələrdən qeyri-qanuni yollarla çıxarılan əsərlərin geri qaytarılmasını təmin edərək buraxdıqları səhvləri vaxtında düzəldirlər, həm də bu sahədə ABŞ-a kömək edirlər.
