Ulusal.az xəbər verir ki, Türkiyə, ABŞ ilə olan milyardlarla dollarlıq müdafiə müqaviləsini dəyişdirməyi və F-16 təyyarələrinin alışı yerinə reaktiv mühərriklərin alınmasını nəzərdən keçirir. 2024-cü ildə Türkiyənin İsveç və Finlandiyanın NATO-ya üzv qəbuluna razılıq verməsindən sonra, ABŞ-ın sabiq prezidenti Cozef Bayden və Konqresin razılığı ilə Türkiyəyə müasir F-16 təyyarələri satılması və mövcud hava donanmasının modernizasiyası üçün icazə verilmişdi. Lakin Ankaranın bu müqavilə ilə bağlı qərarı dəyişdi: ölkə, modernizasiya paketindən imtina edərək yalnız 40 ədəd F-16 Viper almağı seçdi ki, bu da müqavilənin ümumi dəyərini 23 milyard dollardan 7 milyard dollara endirib.
Bəzi Türkiyə hərbi rəsmiləri, F-16 alışı ilə bağlı qərardan tamamilə imtina edərək, yerli istehsal olan beşinci nəsil Kaan qırıcı təyyarəsi üçün mühərrik alınmasını təklif edirlər. Hazırda Türkiyədə Kaan qırıcılarının istehsalı üzərində işlər aparılır və bu təyyarənin 2028-ci ildə silahlanmaya daxil olması gözlənilir. Həmçinin, Türkiyənin F-35 proqramına geri dönməsi də müzakirə olunur.
Bəzi hərbi dairələr, 40 ədəd F-16 Viper təyyarələrinin dərhal alınmasını təklif edərkən, digər müdafiə sahəsi mütəxəssisləri, yerli texnologiyaların inkişafını və köhnə F-16 təyyarələrinin modernizasiyasını prioritet hesab edirlər. Türkiyə, son illərdə öz silahlarını istehsal etməkdə ciddi uğurlar əldə edib və xüsusilə qanadlı raketlər və idarə olunan döyüş sursatları sahəsində irəliləyişlər əldə edib. Bir sıra ekspertlər, F-16 təyyarələri üçün ayrılan vəsaitin Kaan təyyarəsinin mühərriklərinə yönəldilməsini təklif edirlər.
Türkiyə, Kaan qırıcıları üçün ilkin mərhələdə General Electric F110 mühərrikləri istifadə edəcək, amma 2030-cu ilə qədər öz mühərriklərini inkişaf etdirməyi planlaşdırır. Eyni zamanda, bəzi hərbi rəsmilər F-35 proqramına geri qayıtmağı təklif edirlər, çünki bu, dərhal Türkiyənin döyüş imkanlarını gücləndirə bilər. Hazırda Türkiyə üçün hazırlanmış 6 ədəd F-35 ABŞ-da saxlanılır və proqramına geri dönərsə, bu təyyarələr dərhal Türkiyəyə verilə bilər.
Türkiyənin F-35 proqramına geri dönməsi, Şərqi Aralıq dənizindəki strateji tarazlığı əhəmiyyətli dərəcədə dəyişdirə bilər. Bu bölgədə Yunanıstan F-35 təyyarələrini 2028-ci ildən əvvəl əldə etməyəcək, buna görə də bölgədəki bəzi oyunçular, o cümlədən Yunanıstan və İsrail, Vaşinqtonda F-35 təyyarələrinin Türkiyəyə tədarükünə qarşı çıxır. İsrailin, xüsusilə Yaxın Şərqdəki ölkələr üçün belə müqavilələri bloklayaraq hava üstünlüyünü qorumağa çalışdığı düşünülür.
